قسمت اول، از تولد تا جرقه های ملی کردن نفت:
شاید همه ایرانیان مصدق را با ملی شدن صنعت نفت و برعکس میشناسند. شاید پرمناقشهترین شخصیت تاریخ معاصر در ۸۰ سال اخیر مصدق بوده است.بالغ بر ۷۰ سال از کودتای ۲۸ مرداد میگذرد و بحثها حول این کودتا تمام نشده است. گروهی از فرط ناراحتی و تعلق خاطر به سلسله پهلوی با وجود اعتراف امریکا به کودتا، معتقدند این کودتا یک حرکت ملی بوده است. در طرف مقابل برخی گروههای مذهبی هم معتقدند اختلاف مصدق با کاشانی باعث شکست نهضت شده است. همه این موارد مصدق را به یک شخصیت پرمناقشه در تاریخ ایران تبدیل کرده است. اما آیا مصدق را باید تنها حول محور ملی شدن صنعت نفت و پس از آن کودتا بررسی کرد؟ پیشینه مصدق تا زمان نخست وزیری و بررسی دوره نخست وزیر با تمرکز بر سایر مسائل در کنار نفت، موضوعی است که کمتر به آن توجه شده است. در این سلسله یادداشت که برگرفته از جلسات موسسه مطالعاتی تحریریه بوده و به کوشش دکتر رسول رئیس جعفری اقتصاددان و پژوهشگر حوزه اقتصاد و تاریخ تهیه شده است تلاش میشود نگاهی فراتر از نفت به مصدق صورت پذیرد. مطالب ارایه شده از قسمت یک تا سه ، مجموعه ای بیست و یک قسمتی است .
کد خبر: ۳۹۶۲۴۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۷/۰۸
آیتالله کاشانی طی سخنرانیهای متعدد خود مردم را به حمایت از مردم فلسطین به طرق مختلف و دوری جستن از اسرائیل دعوت نموده بود. بعد از ملی شدن صنعت نفت، مصدق به عنوان یکی از رهبران بلامنازعه نهضت، مناسبات ایران با دو کشور انگلیس و اسرائیل را قطع کرد. پیش از آن شاه و دولت ساعد اسرائیل را به طور غیررسمی به رسمیت شناخته بودند و روابط محدودی در برخی از سطوح داشتند؛ اما مصدق این روابط محدود را نیز به طور کلی قطع کرد و شناسائی اسرائیل را پس گرفت. این موضوع متأثر از دو دلیل عمده و مهم بود که در ادامه به آن پرداخته میشود.
کد خبر: ۳۳۳۹۲۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۳۰
استقبال گرم!
در فاصله زمانی ۲۹ اسفند سال ۱۳۲۹ تا مرداد ۱۳۳۲ خانه دکتر محمد مصدق فراز و فرودهای متعددی را به خود دید.
کد خبر: ۳۳۳۸۷۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۲۹
روز ملیشدن صنعت نفت
معاون اول رئیس جمهوری با گرامیداشت روز ملیشدن صنعت نفت خاطرنشان کرد: ملیشدن صنعت نفت ایران، با درایت و همت مرحوم دکتر محمد مصدق، سرفصلی نو در برنامه توسعه ملی ایران گشود و میراثی پرافتخار برای ملت ما به جا ماند.
کد خبر: ۳۳۳۸۲۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۲۹
واکاوی یک دستاورد حقوقی؛
کارشناس حقوق بینالملل و عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی گفت: اکنون صلاحیت دیوان بینالمللی دادگستری در شکایت ایران در زمینه تحریمهای آمریکا احراز شده و اگر امروز آمریکاییها میتوانستند بقبولانند که دیوان صلاحیت ندارد، آنها پیروز این نبرد حقوقی و تاریخی بودند.
کد خبر: ۳۲۶۲۹۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۱۸
از مشروطه تا دی ماه 98؛
سفارت انگلیس از یک قرن پیش تلاش داشته فتنههایی را در کشور به وجود آورد یا سازماندهی کند. انحراف در مشروطه، مقابله با دولت مصدق و نقشآفرینی در فتنه ۸۸ نمونههایی از مداخلات سفارت انگلیس در امور داخلی ایران است.
کد خبر: ۲۵۵۴۶۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۲۴
مهدی بازرگان:
عضو هیات مدیره موقت خلعید از شرکت نفت انگلیس و ایران در مصاحبه ای گفت که «سفارش اکیدی که مرحوم دکتر مصدق کرده بود، این بود که ما بیشتر یک نقش حقوقی و تشریفاتی داشته باشیم، یعنی به انگلیسیها عرضه و پیشنهاد بکنیم که آنها میتوانند با همان مزایا و با همان وظایف و حقوق و با همان قوانین حاکم بر شرکت نفت انگلیس و ایران، وظایف و کار خودشان را ادامه بدهند و ما فقط ناظر خواهیم بود و نمایندگان دولت هستیم که نفت با همان قراردادهای خودشان که به خارج میفروختند، به همان ترتیب فروخته بشود.
کد خبر: ۲۲۸۳۶۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۵/۳۰
میزگرد «شرق» با حضور توسلی، مجلسی، نکوروح و ترکمان؛
مصدق همه تلاشش را در راستاي تصويب و اجراي قانون مليشدن صنعت نفت انجام داد و حسننيت او در تحقق حقوق ملت ايران و قطع دست استمعار بر داشتههاي ايران، بر هيچ وجدان منصنفي پوشيده نيست. او توانست با تكيه بر مليشدن صنعت نفت، مردم ايران را صاحبان حق بر منابع كشورشان معرفي كند و با استناد به قواعد بينالمللي به اثبات رساند كه مليكردن منابع يكي از حقوق اصولي و اوليه ملتهاست.
کد خبر: ۱۹۶۴۵۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۲/۲۹
سخنرانی دکتر ویدا همراز؛
زمانیکه در فضای جنگ سرد هری ترومن رئیسجمهور آمریکا طرحی را برای کمک به کشورهای مختلف جهان برای جلوگیری از نفوذ کمونیسم مطرح کرد، ایران یکی از مقاصد اصلی این کمکها بود. اگرچه حجم کمکهای ارسالی به ایران نسبت به موارد مشابه یعنی یونان و ترکیه کمتر بود اما نحوه مصرف آن نیز ماجرای دیگری بود که موجب ناکامی نسبی این طرح در ارتباط با ایران شد.
کد خبر: ۱۶۵۸۰۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۸/۰۸
مدیر «بنیاد آینده آزادی» آمریکا ؛
موسس و مدیر اندیشکده «بنیاد آینده آزادی» آمریکا با بیان اینکه واشنگتن همواره در تلاش بوده تا یک دیکتاتور همسو با خود را در ایران به قدرت برساند، میگوید کودتای 28 مرداد، حمایت آمریکا از صدام و اعمال تحریمهای اقتصادی علیه ایران همگی برای رسیدن به همین هدف انجام شده است.
کد خبر: ۱۴۹۸۱۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۵/۲۸
سالگرد کودتای 28 مرداد؛
بر اساس اصل شصت و چهارم متمم قانون اساسی، در صورت وجود احکام شفاهی و کتبی از سوی پادشاه، وزرا نمیتوانند این احکام را دستمایه قرار داده و از سمت خود استعفا دهند. این اصل بدین شرح است: «وزراء نمیتوانند احکام شفاهی یا کتبی پادشاه را مستمسک قرار داده سلب مسئولیت از خودشان بنمایند».
کد خبر: ۱۴۹۷۸۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۵/۲۸
بحث داغ تهاتر ؛
چند سالی است به دلیل تحریم ها ایران بخشی از نفت خود را در مقابل تهاتر کالا با دیگر کشورها به فروش می رساند وعلیرغم اینکه ایران ترجیح می دهد تهاتر کالا در مقابل نفت کمتر باشد اما مجددا بحث تهاتر کالا داغ شده است.
کد خبر: ۱۴۲۰۰۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۲۷
گذار از مصدق به ظریف؛
شباهت های ظاهری میان دو دوره و دو دولت بسیار است. دکتر مصدق حقوق دانی میانه رو و دکتر ظریف دیپلمات قهار.
کد خبر: ۱۲۷۱۶۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۲/۲۱
آخر هفته / روحانی رفته؛
نوروز 97 برای مخالفان پایِ کارِ روحانی و نه منتقدان توسعه گرای او دل چسب نیست چون در بهار سال کهنه شعار می دادند: «آخر هفته / روحانی رفته» و حال می بینند: نوروزِ نود و هفته/ روحانی اما نرفته....
کد خبر: ۱۱۷۱۹۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۱/۰۱
چه کسی پرونده یانگ را جابجا کرد؟
جان مَن نماینده پارلمان انگلیس رونوشت جدیدی از پرونده را به دست پلیس رسانده و میگوید نام یانگ، قائممقام پیشین امآیسیکس و عامل کودتای ۲۸ مرداد در آن بارها آمده است.
کد خبر: ۱۰۸۷۲۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۱/۱۸
"نهضت؛نگاهی نو":
"یک روز مأمور ساواک کاغذی آورد که من را جلب کند. این مامور یهودی هم بود و کاغذ را به من نشان داد. گفتم من اصلاً از آمدن به ادارات اکراه دارم، مخصوصاً این اداره شما که...!"
کد خبر: ۸۲۲۴۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۷/۰۳
تحلیل رهبر انقلاب از شکست نهضت ملی
مقام معظم رهبری در تحلیل کودتای ۲۸ مرداد خاطرنشان میکنند که مصدق برای خارج شدن از دشمنیهای انگلیس و ملی شدن صنعت نفت به دامن آمریکا پناه برد و همین اعتماد باعث کودتا و سقوط او از صدارت شد.
کد خبر: ۲۵۸۲۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۶/۰۱
مسعود رضایی:
پژوهشگر تاریخ معاصر ایران گفت: اشتباه دکتر مصدق این بود که تصور میکرد آمریکا دوست ملت ایران است. وی تصور میکرد که میتواند به کمکهای اقتصادی آمریکا تکیه کند و همین موضوع موجب نوعی خوشبینی بدون مبنا به آمریکا شده بود.
کد خبر: ۱۲۸۰۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۱/۰۱